Frankrijk's humanitaire hulp aan Afrika (So YOU know)

Frankrijk heeft met haar (voormalige) Afrikaanse koloniën een aantal duidelijke afspraken gemaakt eind jaren '50. Zo werd de CFA franc in het leven geroepen voor de veertien Francophone Afrikaanse staten. Voorwaarde is wel dat de deelnemers aan deze gezamenlijke munt zoveel als 85% van hun deviezenreserves aan de Franse schatkist toe dienen te vertrouwen. Blijft er dus slechts 15% over om naar eigen inzichten te besteden. Willen de Francophone Afrikaanse landen de beschikking hebben over meer van hun 'eigen' geld, dan kan dat. Wel moeten ze dan commerciële rente betalen aan Frankrijk. Maar er mag nooit meer geleend worden van de Franse schatkist uit het eigen spaarvarken dan 20% van het overheidsinkomen van het voorgaande jaar. Eveneens heeft Frankrijk bedongen dat het de eerste rechten heeft om grondstoffen en mineralen van haar (voormalige) koloniën te kopen. Zelfs als die landen elders een betere prijs kunnen bedingen. Daar komt bij dat Franse bedrijven als eerste in aanmerking komen voor regeringscontracten. Heeft geen Frans bedrijf interesse? Dan pas komen bedrijven van andere landen in aanmerking. Of met andere woorden, die veertien Francophone Afrikaanse landen hebben in ieder geval helderheid. Waar elders vanwege schimmige neokoloniale politiek niet iedereen kan zien wie echt de lakens uitdeelt, weten die betreffende veertien landen in ieder geval waar ze aantoe zijn: ze zijn nog immer kolonie in alles behalve naam!

Een ander interessant gegeven is dat de mentale kolonisatie nergens zo succesvol was als in de (voormalige) Franse Afrikaanse koloniën. De Franse zgn. mission civilisatrice heeft vanuit Frans perspectief bekeken zeer zeker vruchten afgeworpen. Men is er in geslaagd vele inheemse Afrikanen verliefd te maken op de Franse cultuur en Parijs. Menig Afrikaan was serieus gaan geloven dat zijn voorouders, zoals in de Franse schoolboekjes geschreven stond, de Galliërs waren met blond haar en blauwe ogen. Dus waar elders in de gekoloniseerde wereld de volkeren na de tweede wereldoorlog smachtten naar complete vrijheid, deed zich in Frans Afrika het merkwaardige fenomeen voor dat men veelal juist streefde om vooral een culturele extentie van Frankrijk te blijven, eventueel met enige politieke onafhankelijkheid. Als gevolg van deze succesvolle kolonisatie van de geest kon president De Gaulle in 1958 zonder al te veel problemen met veertien West-en Centraal Afrikaanse koloniën het Communauté Financière Africaine (CFA) vestigen (slechts Guinee weigerde).

Overigens, een effectieve modernere variant op de mission civilisatrice lijkt de 'mission sportrice' te zijn. Want wij hebben wel eens het gevoel dat er ook op sportief gebied een pact is gesloten: er wordt een bataljon aan Franse oefenmeesters aagesteld als bondscoaches in Afrika, en omgekeerd worden wat Zwarte voetballers in het Franse nationale elftal geplaatst. Hetgeen de Franse koloniën het gevoel geeft volwaardig onderdeel te zijn van het Franse imperium. Het Franse koloniale imperium ging dan ook uit de bol toen het wereldkampioen voetbal werd in 1998. Was effectieve zand in de ogen. Want terwijl Frans West-en Centraal Afrika het Franse feestje uitgebreid meevierden bleef Frankrijk hen onderwijl vrolijk op klaarlichte dag beroven. Zoiets schijnen ze ook wel het Stockholmsyndroom te noemen...

Beseffende hoe belangrijk het CFA economisch en politiek is voor Frankrijk zal het niemand verbazen dat Frankrijk in het verleden meer dan eens achter de schermen staatsgrepen georganiseerd heeft om regeringen die zich los wilden weken van dat CFA ten val te brengen. Momenteel is daar president Gbabo van Ivoorkust. Hij en een groep intellectuelen om hem heen hebben vaker aangeven te willen breken met het CFA wurgverdrag. Bovenstaande verklaart dus gedeeltelijk al dat gedoe in Ivoorkust. Let wel, dat maakt Gbabo beslist nog geen panafrikanist zoals hij zich recentelijk heeft profileerd. Want de pakken boter op zijn hoofd stapelen zich op: de olie verdiensten zag men nooit terug op de staatsbegroting; sommigen van zijn adviseurs komen van de uiterst rechtse kant van Frankrijk; er zijn massagraven gevonden en bovendien zou Gbabo etnocentrisch zijn.

Wedermaal, los van de vraag waar Gbabo precies staat in het panafrikaanse spectrum kan dus in ieder geval wel van hem gezegd worden dat hij tegen het CFA is. Daarom heeft Frankrijk volgens velen ook Ouatarra geholpen de verkiezingen te stelen, zodat laatstgenoemde gebruikt kan worden om hun belangen te verdedigen. Vandaar ook dat Frankrijk en de VN net deden of die slachting van duizend burgers door de troepen van Ouatarra nadat dezen Duekoue in handen hadden gekregen nooit is gebeurd. In tegendeel, men helpt massamoordenaar Ouatarra zelfs actief militair onder het mom van het nieuwe schijnargument om overal waar men het belieft de spierballen te tonen: het beschermen van burgers. Let daar dus op, een paar jaar geleden ten tijde van George Bush was de stok om dissidente elementen te slaan het vermeende bezit van massavernietigingswapens, de nieuwe stok lijkt te zijn bescherming van burgers; humanitair ingrijpen. Niettegenstaande dat de in bescherming genomen groep zelf wel eens de grootste mensenrechten schender kan zijn. In ieder geval, het lijkt erop dat Frankrijk haar koloniale imperium voorlopig weer heeft gered middels een Eiffeltoren aan humanitaire list en bedrog.


geschreven door:
DJEHUTI-ANKH-KHERU